Εθισμός ψηφιακής μορφής

Η χρήση των ηλεκτρονικών υπολογιστών, η κινητή τηλεφωνία και το διαδίκτυο είναι κομμάτι της καθημερινής μας αναγκαιότητας. Με ταχύτατους ρυθμούς, ίσως χαμηλότερους από άλλους λαούς, διεισδύουμε στον αχανή πληροφοριακό και ψυχαγωγικό τους κόσμο χωρίς να ελέγχουμε πολλές φορές το χρόνο που αφιερώνουμε στις μηχανές αυτές. Εάν η ενασχόλησή μας έγκειται στην έρευνα των μαθησιακών αναγκών, στην εκμάθηση των λογισμικών δεδομένων ή των επαγγελματικών απαιτήσεων καλώς κάνουμε και αφιερώνουμε το χρόνο μας.

Η χρήση τους για ψυχαγωγικούς λόγους είναι αποδεκτή όταν δεν ξεπερνά το λογικό χρόνο ενασχόλησης, αντίθετα η κατάχρηση οδηγεί στον εθισμό, στην εξάρτηση και στην αντικοινωνική συμπεριφορά, στην επιβάρυνση της προσωπικής υγείας με την εμφάνιση διαφόρων παθολογικών καταστάσεων όπως: αλλαγή των συνηθειών ύπνου, μυοσκελετικές παθήσεις, ξηροφθαλμία, μειωμένη κινητικότητα, ανύπαρκτη αθλητική δραστηριότητα, ανορεξία και ότι αυτό συνεπάγεται, παραμέληση της προσωπικής υγιεινής, ακόμα και κατάθλιψη ως ένα βαθμό. Η ευέξαπτη συμπεριφορά, η κατήφεια, η ψευδολογία, η εσωστρέφεια, συνοδεύει το άτομο σε όλη τη διάρκεια της ενασχόλησής του ή της όποιας προσπάθειας γίνει για διακοπή της ψηφιακής του δράσης από κάποιο συγγενικό πρόσωπο.

Η καλή παιδεία λειτουργεί ως προϋπόθεση στο ζήτημα αυτό. Η σωστή ενημέρωση για την ορθολογική χρήση του υπολογιστή και των προγραμμάτων του καθώς και του διαδικτύου και της κινητής τηλεφωνίας αποτελεί το μέσο για την αποτροπή των μελλοντικών προβλημάτων. Βασική υποχρέωση κάθε γονιού είναι η προστασία του παιδιού του από το πλήθος των ακατάλληλων παιχνιδιών και ιστοσελίδων. Παράλληλα να συνειδητοποίησει ότι πρέπει να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να γεφυρώσει το όποιο χάσμα υφίσταται από την ψηφιακή του αμάθεια ή γενικότερα τη κακή γονεϊκή αγωγή του.

Η παρέμβαση του γονιού για αποτροπή πιθανών προβλημάτων αλλά και για καλύτερο έλεγχο της ενασχόλησης του παιδιού με τα ηλεκτρονικά μέσα συνίσταται στα εξής μέτρα: στην οριοθέτηση του αριθμού των ωρών απασχόλησής του (όχι πάνω από δυο ώρες την ημέρα σύμφωνα με την Αμερικανική Παιδιατρική Ακαδημία), στην τοποθέτηση του υπολογιστή σε κοινόχρηστο χώρο (σαλόνι) ώστε να μην απομονώνεται το παιδί, στη χρησιμοποίηση ειδικών φίλτρων ώστε να μην υπάρχει πρόσβαση σε ακατάλληλες ιστοσελίδες (με πορνογραφικό υλικό, βία κ.τ.λ.), επιπλέον κάθε γονιός να συζητά μαζί του για τις διαδικτυακές του δραστηριότητες όπως θα έκανε και για οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα. Να γνωρίζει που βρίσκεται το παιδί στις ελεύθερες ώρες του εκτός της κατοικίας, αν καταφεύγει στα γνωστά internet καφέ, γιατί έτσι ανατρέπεται ο οικογενειακός προγραμματισμός. Σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να δαιμονοποιηθεί το διαδίκτυο ή να απαγορευτεί η χρήση του. Η απόκτηση περισσότερων ενδιαφερόντων, η καλή κοινωνική συναναστροφή, οι φιλικές σχέσεις, το παιχνίδι, ο αθλητισμός, η ζεστή οικογενειακή ατμόσφαιρα, το γέλιο, ο κινηματογράφος, το θέατρο, η τέχνη, το βιβλίο, το περιοδικό, η εφημερίδα, το ταξίδι, αποτελούν κίνητρα για απεμπλοκή του παιδιού από την καθημερινή εμμονή της χρήσης του διαδικτύου. Σε καμία περίπτωση δεν προσπαθούμε να φρενάρουμε την επαναστατική αυτή διαδικασία της εποχής μας, όμως για το καλό του παιδιού μας ή και κάποιου άλλου μέλους της οικογένειας μας που βιώνει τον εθισμό και την εξάρτηση των ψηφιακών μέσων, μπορούμε να παρέμβουμε ουσιαστικά χωρίς εντάσεις και τσακωμούς αλλά με συμβουλευτική και καλότροπη στάση, κι αν ακόμα η παρέμβαση αυτή κρίνεται κάποια στιγμή ως αδύναμη, δεν είναι ντροπή η υποστήριξη από κάποιον ψυχολόγο ή γιατρό, συνήθως ψυχίατρο. Μια πρώτη ανέξοδη επικοινωνία μπορεί να γίνει με γνωστά κέντρα υποστήριξης από τα οποία έχω να σας προτείνω τα παρακάτω:

1) Τη Γραμμή Βοηθείας «ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΩ», με αριθμό 800 11 800 15 (χωρίς χρέωση) που απευθύνεται σε εφήβους και τις οικογένειές τους παρέχοντας υποστήριξη και συμβουλές για θέματα που σχετίζονται με τη χρήση του διαδικτύου, του κινητού τηλεφώνου και των ηλεκτρονικών παιχνιδιών. Δευτέρα-Παρασκευή και ώρες 09:00-15:00.
2) Το Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης, που διαθέτει εξειδικευμένο ψυχιατρικό ιατρείο για την αντιμετώπιση του εθισμού παιδιών και εφήβων από τα παραπάνω μέσα, τηλ. για ραντεβού: 2310.814.780, Δευτέρα - Παρασκευή και ώρες 10:00 - 13:00.