Οι εκλεκτικές συγγένειες, οι δεσμοί που ενώνουν μεταξύ τους ορισμένα χημικά στοιχεία, μεταφέρονται από τον Γιόχαν Βόλφγκανγκ φον Γκαίτε στο σαγηνευτικό αλλά και τρομακτικό πεδίο των ανθρωπίνων σχέσεων, και δίνουν τον τίτλο και τη θεματική βάση σ΄αυτό το πολύ σημαντικό μυθιστόρημα της ώριμης δημιουργικής περιόδου του συγγραφέα.

Η άφιξη μιας νεαρής συγγενούς κι ενός οικογενειακού φίλου στο αρχοντικό ενός παντρεμένου ζευγαριού, θα λειτουργήσουν ως καταλύτης πάνω στις ζωές, στα αισθήματα αλλά και στον ίδιο το χαρακτήρα των τεσσάρων πρωταγωνιστών της ιστορίας. Η επίδραση του έρωτα θα απελευθερώσει τάσεις και δυνάμεις που προϋπήρχαν μέσα τους χωρίς, ίσως, οι ίδιοι να το έχουν αντιληφθεί, θα δώσει σάρκα και οστά σε κρυμμένες πλευρές της προσωπικότητάς τους και θα τους οδηγήσει στην ανύψωση, στην καταστροφή, ή όπως αλλιώς ονομάζεται το πεπρωμένο που οικεία βουλήσει επιλέγουν. Η μεταφορά των νόμων της χημείας διέπει το μυθιστόρημα του Γκαίτε, που είναι ολόκληρο μια συνοπτική εικόνα των ιδεολογικών καλλιτεχνικών επιδράσεων τις οποίες έχει δεχθεί ο συγγραφέας, χωρίς ωστόσο να ταυτιστεί με κανένα συγκεκριμένο ρεύμα. Το ανήσυχο και ζωηρό πνεύμα του αγγίζει, στα εξήντα του σχεδόν χρόνια, την κορύφωση της ακμής και της δημιουργικότητάς του.