Δεν είναι η πρώτη φορά που θα αρθρογραφήσω με θέμα τα παιδιά εκείνα που εμφανίζουν Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητα. Όταν η παρουσία τους μέσα στην οικογένεια γίνεται περισσότερο αισθητή από ότι θα έπρεπε, όταν πολλά σημάδια συμπεριφοράς τους προκαλούν ανησυχία στους γονείς τότε η πληροφόρηση μπορεί να γίνει η αιτία για δρομολόγηση της επίλυσης των προβλημάτων.

Το σύνδρομο ΔΕΠ-Υ όπως έχει υπερισχύσει τα τελευταία χρόνια να ορίζεται έχει σίγουρα οργανική αιτιολογία που ασκεί αρνητική επίδραση σε όλα τα στάδια εξέλιξης και ανάπτυξης της προσωπικότητας του παιδιού. Έρευνες έχουν δείξει ότι διάφοροι αιτιολογικοί παράγοντες ενοχοποιούνται για την εμφάνιση αυτών των συμπεριφορών όπως: α) οι κληρονομικοί, δηλ. όταν κάποιος από τους γονείς είχε παρουσιάσει παρόμοια συμπεριφορά και εκείνος είναι πολύ συνηθισμένο να μεταβιβάζεται και στο παιδί του, β) οι περιβαλλοντικοί παράγοντες, δηλ. συχνή κατανάλωση τροφίμων που εμπεριέχουν χρωστικές ουσίες και συντηρητικά, έκθεση σε σταθερή και υπέρμετρη ρύπανση της ατμόσφαιρας, δηλητηριάσεις από μόλυβδο, γ) νευρολογικοί παράγοντες, δηλ. εγκεφαλικές βλάβες που προκλήθηκαν κατά την εμβρυακή περίοδο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή του τοκετού, δ) ψυχοκοινωνικοί παράγοντες δηλ. όπως η φτώχεια, η μιζέρια, η περιθωριοποίηση η κακή οικογενειακή ζωή, η βίαιη συμπεριφορά των γονιών κ.ά.

Αξίζει να προσέξουμε ως γονείς τη συμπεριφορά των παιδιών μας και να αναζητήσουμε λογικές απαντήσεις για την κάθε υπέρμετρη ή αρνητική ή μη φυσιολογική συμπεριφορά του παιδιού. Όσο πιο γρήγορα γίνονται οι παρατηρήσεις μας τόσο περισσότερες πιθανότητες έχουμε να περιορίσουμε τις συνέπειες. Εννοείται ότι δεν καταφεύγουμε στους ειδικούς, γιατρούς, ψυχολόγους, παιδαγωγούς, λογοπεδικούς, εργοθεραπευτές, με το παραμικρό. Πρώτα είμαστε σίγουρα για τη συχνότητα των παρατηρήσεών μας και στη συνέχεια καταφεύγουμε σε υποστήριξη. Θα δώσω παρακάτω κάποια στοιχεία συμπεριφορών που θα πρέπει να προσεχτούν και να προβληματίσουν.

Όταν το παιδί είναι διαρκώς ανήσυχο ανοίγοντας μια τα ντουλάπια, μια το ψυγείο, μπαίνει και βγαίνει από το σπίτι, ανεβοκατεβαίνει τις σκάλες, τρέχει πέρα δώθε, σκαρφαλώνει σε έπιπλα, ρίχνει αντικείμενα αδιαφορώντας για τις ζημιές ή τις συνέπειες, παρακολουθεί τηλεόραση σε αφύσικες στάσεις δεν υπακούει σε παροτρύνσεις που να το επαναφέρουν σε πιο κόσμια συμπεριφορά. Όταν πολύ εύκολα αποσπάται η προσοχή του από ένα κορνάρισμα, το χτύπημα του τηλεφώνου, ομιλίες από το δρόμο. Όταν, κι αυτό είναι πολύ σημαντικό, διασχίζει το δρόμο χωρίς να ελέγχει την κυκλοφορία ή τους σηματοδότες. Όταν δεν ακολουθεί τους κανόνες των παιχνιδιών στα οποία θέλει να συμμετέχει, όταν διακόπτει τους μεγαλύτερους στις συζητήσεις τους, όταν δεν ολοκληρώνει τις σχολικές του εργασίες σε εύλογο χρονικό διάστημα, κάνει πολλά και επαναλαμβανόμενα μαθησιακά λάθη.

Οι παραπάνω διαπιστώσεις αφορούν κυρίως την προσχολική και πρώιμη σχολική ηλικία. Ασφαλώς με την ανάπτυξη του παιδιού θα διαπιστώσουμε άλλες πιο έντονες και ενοχλητικές συμπεριφορές που εμπεριέχουν τα στοιχεία της επιθετικότητας και της παραβατικότητας. Τότε πλέον ίσως η παρέμβαση μας να γίνεται έως και αδύνατη. Αλλά και στην ενήλικη ζωή του το άτομο συνοδεύεται από τη βάσανο της υπερκινητικότητας με τη συνεχή αλλαγή εργασιακού χώρου ή με την επιλογή επαγγέλματος που εξελίσσεται εκτός των τειχών του συνηθισμένου εργασιακού περιβάλλοντος.

Η οικογενειακή παρέμβαση, η θέση των γονιών με συνεχείς παρατηρήσεις και καθοδηγήσεις, που βέβαια λέγονται και γίνονται σε ύφος ήπιο και διαλεκτικό, η οικοδόμηση ενός ηθικού κανονιστικού πλαισίου, καθημερινά και εσαεί εννοείται, είναι η σίγουρη και πιο σταθερή πορεία για το παιδί και φυσικά για σας.